تامین آب در ساختمان‌های مسکونی و اداری و… معمولا به وسیله مخازن آب انجام می‌شود که می‌توان از آن‌ها به دو صورت مخزن انبساط بسته و انبساط باز استفاده کرد. مخزن انبساط بسته همان مخزن تحت فشار است و مخزن انبساط باز به عنوان جایگزین مخزن تحت فشار استفاده می‌شود. ما در این مقاله قصد داریم شما را با راه حل جایگزین مخزن فشار آشنا کنیم. پس همراه ما باشید.
آشنایی با مخزن انبساط بسته و مخزن انبساط باز
مخزن انبساط بسته، محفظه‌ای است که برای ذخیره آب در مصرف پایین استفاده می‌شود و برای ایجاد فشار کافی نیازی به پمپ ندارد. زیرا هوای فشرده درون مخزن فشار آب مورد نیاز را تامین می‌کند. معمولا هوای فشرده این مخزن در پشت تیوب و یا پرده دیافراگم قرار می‌گیرد. روش جایگزین مخزن تحت فشار، مخزن انبساط بسته است که برای تامین فشار در این مخزن از اختلاف ارتفاع استفاده می‌شود. معمولا این مخازن بر روی پشت بام نصب می‌شوند تا در ارتفاع بالاتری از مصرف کنندگان قرار گیرند و فشار کافی برای ایجاد جریان آب بوجود آید.
نحوه استفاده از مخزن انبساط باز
با توجه به شرایط اقتصادی و کمبود انرژی، بهتر است از مخازنی استفاده کنید که نیازی به تاسیسات برقی و پمپ نداشته باشد. مخزن انبساط باز می‌تواند با قرارگیری در ارتفاع 5 متر به بالا که با توجه به تعداد طبقات مشخص می‌شود، آب را در ساعات پرفشار ذخیره کند تا مصرف کنندگان بتوانند در زمان‌های مختلف از آن استفاده کنند. در بعضی مناطق فشار آب شهری به گونه‌ای است که پاسخگو مصرف آب در ساعات کمینه مصرف هم نیست که در این شرایط باید از پمپ‌هایی با توان کم برای پر کردن مخزن آب استفاده کرد. این پمپ به مخزن کمک می‌کند تا آب مورد نیاز ساختمان را به میزان حجم آن ذخیره کند. تعیین محل نصب این نوع مخزن بر روی پشت بام از اهمیت بالایی برخوردار است و شما باید حتما قبل از نصب آن، با مهندسان این حوزه مشورت کنید. زیرا ممکن است که مصالح موجود در پشت بام تحمل وزن مخزن پر از آب را نداشته باشد، بنابراین باید زیرسازی‌های لازم انجام شود تا به ساختمان آسیبی وارد نشود.
مزایا و معایب جایگزین مخزن تحت فشار با مخزن انبساط باز
مخزن انبساط باز با توجه به شرایطی که به آن اشاره شد از مزایا و معایبی برخوردار است که عبارتند از:
مزایا مخزن انبساط باز
- عدم نیاز به پمپ و تاسیسات پر هزینه
- کاهش مصرف برق
- کاهش استهلاک پمپ و تجهیزات دیگر
- عدم وجود سروصدا
- امکان استفاده از آب در صورت قطعی برق
- صرفه جویی در انرژی
به طور کلی نصب مخزن آب در پشت بام از نظر اقتصادی صرفه خواهد داشت و محل نصب آن در پشت بام مزاحمتی برای ساختمان و عبور ساکنان ایجاد نمی‌کند.
معایب مخزن انبساط باز
- نیاز به لوله کشی زیاد
- عدم پاسخگویی در فشار بالا
- امکان بروز زنگ زدگی و خوردگی به دلیل قرارگیری در فضا باز
- اتلاف انرژی به دلیل تماس با هوا بیرون
برای اینکه بتوان از اتلاف انرژی در این مخزن جلوگیری کرد می‌توان از منبع عایق دار استفاده نمود و با انتخاب جنس مناسب مخزن، از زنگ زدگی و خوردگی آن جلوگیری کرد.
انواع مخزن انبساط باز
این مخزن در جنس‌های مختلف استیل گالوانیزه، آلومینیوم، پلی اتیلن و… وارد بازار می‌شود که هر کدام از آن‌ها می‌تواند وابسته به محل نصب و شرایط ساختمان در شکل‌های گوناگون مربع، مستطیل، استوانه و…استفاده شود. مخزن انبساط باز یک محفظه شیشه‌ای دارد که لوله‌های آب موجود در آن قابل مشاهده هستند. هرکدام از این مخازن با توجه به جنس‌هایی که دارند در حجم‌های 200 تا 3000 لیتر قابل تهیه هستند که شما باید با در نظر گرفتن میزان آب مصرفی و محل نصب نوع مناسب از آن را خریداری کنید.
ساختمان منبع انبساط باز
درون منبع انبساط باز از شیر شناور استفاده می‌شود تا سطح آب مخزن در یک حد معین ثابت بماند. از شیر شناور با جنس مس استفاده کنید تا دچار زنگ زدگی نشود و بهداشت آب به خطر نیفتد. در صورتی که نصب این وسیله توسط یک فرد غیر ماهر انجام شود، فضای کافی برای انبساط آب در نظر گرفته نمی‌شود و تمام حجم مخزن از آب پر می‌شود. باید توجه داشت که قرارگیری مخزن انبساط باز در فضای آزاد مستلزم برقراری شرایط مناسب است. بنابراین حتما این مخازن را عایق کاری کنید. عدم عایق کاری باعث می‌شود که 20 تا 25 درصد از انرژی این منبع اتلاف شود.
جمع بندی
یک راه حل جایگزین مخزن فشار، استفاده از مخزن انبساط باز است که این مخازن با قرارگیری در ارتفاع بالاتر فشار کافی برای جریان آب را ایجاد کرده و نیازی به استفاده از پمپ و دیگر تجهیزات ندارند. این جایگزین مخزن تحت فشار با مصرف کمتر انرژی باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود و می‌توان از آن در شرایط قطعی برق هم استفاده کرد. ما در این مقاله به بررسی کلی مزایا و معایب و همینطور عملکرد این مخزن پرداختیم تا شما بتوانید به طور کامل با این روش جایگزینی آشنا شوید.
